Έντεκα (μεταφυσικές εικόνες του Giorgio De Chirico - και ένα όνειρό του)

Τον περασμένο μήνα πήγα στην έκθεση του Ντε Κίρικο στην Αθήνα [Αθηναΐς, έως τις 30 Ιουνίου]. Είχε έργα της βήτα περιόδου του, κυρίως επαναλήψεις. Παρ’ όλα αυτά δεν υπήρξε ούτε ένας πίνακας που να προσπέρασα. Καθόμουν αρκετή ώρα μπροστά στον κάθε ένα κι έπλαθα πιθανές ιστορίες για ηλιόλουστα κυριακάτικα μεσημέρια σε ανησυχητικά ήσυχες πλατείες.

Τυχαίνει να τελειώνω τώρα την αυτοβιογραφία του, ένα βιβλίο συναρπαστικό, αλλά μάλλον απομυθοποιητικό. Με δυο λόγια: ηλικιωμένος ζωγράφος, πικραμένος με τους πάντες, ευλογάει τα γένια του επί 300 σελίδες, κράζοντας το σύνολο των υπόλοιπων ζωγράφων, φανερώνοντας το πόσο ψωνισμένος ήταν [σαν τον Νταλί – αλλά χωρίς καθόλου χιούμορ] και αποκαλύπτοντας μια μεγαλομανία που αγγίζει τα όρια του γελοίου. Φυσικά, μ’ αυτό το χαρακτήρα ο Τζιόρτζιο Ντε Κίρικο δεν θα μπορούσε να είναι τίποτα άλλο παρά ένας σπουδαίος καλλιτέχνης.




Ένα όνειρο από την αυτοβιογραφία του:

Ονειρεύτηκα ότι βρισκόμουν στην Ελλάδα, σε μια εξοχή κοντά στην Αθήνα. Έβλεπα τα δέντρα και τα φυτά που είχα δει στην παιδική μου ηλικία κι ο τόπος που βρέθηκα στο όνειρό μου ήταν ένας τόπος που είχα πάει μια φορά για να ζωγραφίσω ένα τοπίο με ένα φίλο μου.Έβλεπα στο όνειρο τις ελιές και τα πεύκα έτσι όπως και τότε, την εποχή της μακρινής εκείνης ηλικίας κι έβλεπα ανάμεσα απ’ τα δέντρα το πισω μέρος μιας εκλλησουλας που ήταν σοβατισμένη με ρόδινο χρώμα και διέρκρινα την προεξοχή του μικρού ιερού και μία πλαινή πορτούλα, έτσι όπως τις έιχα δει και ζωγραφίσει τόσα χρόνια πριν.
Ξαφνικά ανάμεσα στις ελιές φάνηκε η μητέρα μου. Θέλησα να την πλησιάσω αλλά δεν μπορούσα να κουνηθώ, θέλησα να τη φωνάξω αλλά μου έλειπε η φωνή. Μια μεγάλη στεναχώρια, μια μεγάλη αγωνία μου έσφιγγε την καρδιά. Είδα τη μητέρα μου που έμοιαζε πολύ γριά, τόσο δα μικρή, σκυφτή, αδύναμη, που δεν στεκόταν σταθερά στα πόδια της… είδα τη μητέρα μου που πέρασε σα σκιά κι έπειτα εξαφανίστηκε. Ξύπνησα γεμάτος αγωνία και κλαίγοντας και με την φοβερή σκέψη ότι η μητέρα μου είχε πεθάνει εκείνη τη στιγμή. Πραγματικά, όταν περίπου 10 μέρες αργότερα διάβασα το γράμμα του αδερφού μου (…) κατάλαβα ότι είχε γίνει ακριβώς έτσι.