Friday, October 06, 2006

Έντεκα (αγαπημένοι πίνακες #2: Velázquez -Las Meninas)

Η σημερινή επιλογή έγινε από την Μαργαρίτα και το κείμενο που έστειλε το είχε πρωτοδημοσιεύσει εδώ.


Las Meninas - Diego Velázquez - 1656 (η εικόνα μεγαλώνει απολαυστικά σε άλλο παράθυρο)

Δεν υπήρξα ποτέ οπαδός των κινημάτων της τέχνης από τη δεκαετία του '30 και μετά. Με μεγάλες εξαιρέσεις βέβαια, όπως όταν είδα πρώτη φορά Pollock από κοντά και ένιωσα την αγωνία και την ευαίσθητη ψυχούλα του μέσα από τις «άτσαλες» πινελιές του , η όταν έμεινα άναυδη από την πρωτοποριακή ματιά της Αbramovic.

To πρώτο σκίρτημα μπροστά στην Ομορφιά συνέβη με τον Velasquez και τις "La meninias''. Ήταν σαν το πρώτο πόθο. Η ανατριχίλα και γρήγορο χτύπημα της καρδιάς, το άδειασμα του μυαλού, και η ακατάληπτη, έντονη και σχεδόν αγωνιώδης ανάγκη να καταλάβεις. Να καταλάβεις την ομορφιά?Αδύνατον. Απλώς διεισδύει μέσα σου, και έπειτα απο αυτό, δεν είσαι ποτέ πια ο ίδιος.Εχεις απαιτήσεις .Εχεις εξάρτηση. Απο το ανθρώπινο πνευμα και την ομορφιά που μπορεί να σου χαρίσει. Αν κλείσω τα ματια ξαναβλέπω τον πινακα μπροστά μου.Το σκοτεινο σκηνικό, ετοιμο παλκοσένικο θεάτρου, τους νανους ,το σκυλο τις γκουβερναντες και τις καλόγριες και τις κυρίες επι των τιμων όλες στο προσταγμα της μικρη infada Margarita που με βλεμμα μεγαλίστικο και απαθές, πρωταγωνιστεί με τα πιο φωτεινα χρωματα, με όλο το φως πάνω της . Θα πεθανει πριν γίνει μεγάλη.Και σε μια έκρηξη ειρωνίας ο ίδιος ο Velasques ζωγραφίζει τον εαυτό του στην άκρη επι το έργω , και αυτός ένας παρατρεχάμενος της αυλής , μονιμος εργαζόμενος του βασιλιά, μισθός για να τους ζωγραφίζει σε λαμπροτητα , ίσως κανένας τους να μη καταλαβαίνει την προσπάθεια τοστα αγγιγματα του χρώματος ,που δεν σχεδιάζει πι , απλώς δημιουργεί αερινες φόρμες. Απο την πόρτα μπαίνει ξαφνικα η βασίλισσα και όλη υποκλίνονται.Η πριγκίπισσα παραμένει εκει ,πάλλευκη και χαμένη μεσα στις ιστοριες της καθολικής δυσειδαιμονίας που της διηγούνται κάθε βράδυ, και ο ζωγράφος κοιτάζει προς εμάς, ισως και οχι, πάντως δεν κοιτάζει προς τα πίσω, μονο μπροστα...

[ο picasso το αγαπούσε πολύ και το ξαναφτιαξε]

picasso-las-meninas

11 comments:

Anonymous said...

νιααα
τώρα το είδα.ευχαριστώ πολυ ;)
ο πίνακας βρίσκεται στο μουσείο του prado στην Ισπανία.1656 (η χρονολογία) Λάδι σε καμβά στις ΑΠΟΛΑΥΣΤΙΚΕΣ διαστάσεις των 318 × 276 cm
χάρμα δηλαδη

Anonymous said...

α
ο picasso το αγαπούσε πολύ και το ξαναφτιαξε
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:PabloPicasso_Meninas.jpg

enteka said...

μαργαρίτα να'σαι καλά :) τον picasso δεν τον είχα δει, (μόλις τον έβαλα και στην κυρίως σελίδα).

[Να σου πω και κάτι ανέλπιστο που μου είχε συμβεί σε σχέση με την Μ. Αμπράμοβιτς που αναφέρεις στο κείμενό σου. Γύρω στο 1998 είχα επισκεφτεί ένα γερμανό φίλο στο χωριό του που λεγόταν Braunschweig. Πίναμε καφέ στο πανεπιστήμιό του και λέει: "Πρέπει να πάω στο μάθημα τώρα, είναι μια τρελή που μας έρχεται κάθε βδομάδα και υποτίθεται είναι διάσημη". Είδα κι έπαθα για να τον πείσω ότι η Μ.Α. είναι όντως γνωστή (και σπουδαία, κατά τη γνώμη μου) και να τον αφήσω να με πάρει μαζί στο μάθημα, (ήταν υπερβολικά νομοταγής). Τέλος πάντων, ήταν πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία.]
:)

Ιφιμέδεια said...

Πολύ ωραία επιλογή Μαργαρίτα, όπως και το κείμενό σου!

Ένα από τα ενδιαφέροντα στοιχεία του πίνακα αυτού είναι ότι έχει λειτουργήσει ως icon, εξ ου και η version Picasso.

Ενδιαφέρον έχει και η version του Hamilton στην Tate
εδώ
που όμως "πατάει" στον Picasso και όχι στον Velasquez.

sal.ló said...

Κάθε φορά που βλέπω αυτόν τον πίνακα του Velazquez πραγματικά ανατριχιάζω...

Πολύ ωραίο κείμενο.

Η αίσθηση που μου δημιούργησε είναι απερίγραπτη όταν τον είδα στο Prado. Ακριβώς απέναντι, μέσα από μιά ανοικτή πόρτα, φαινόταν και ο πίνακας του Picasso.

Συγχώρησέ με -μπορεί να κάνω λάθος- αλλά η βασίλισσα, όπως και ο βασιλιάς, αντανακλώνται στον καθρέπτη στο βάθος του πίνακα. Ο Velazquez αναπαριστώντας τη σκηνή της δημιουργίας του βασιλικού πορτρέτου δημιουργεί το πορτρέτο των πριγκιπισσών. Διακριτικά θέτει στο φόντο το βασιλικό ζεύγος - τους γονείς των meninas - υποδηλώνοντας την καταγωγή τους. Έτσι δίνει τη μεγαλοπρέπεια που αρμόζει σε βασιλείς, χωρίς να ασφυκτυά το θέμα του που είναι οι πριγκίπισσες. Απλά μεγαλοφυές.

Anonymous said...

sal.lo - πολύ πολύ σωστά.Εχω την εντύπωση πως και ο ίδιος ο ζωγράφος είχε μια βαθιά παιχνιδιάρικη διαθεση, που ασφυκτιούσε μέσα στους κανόνες αναπαράστασης των ηγεμόνων εκείνης της εποχής.Και ήθελε (επιτέλους ) να παίξει.
Ακόμα μου φαίνεται οτι μπορεί να εχει πάρει και τις επιρροές του απο τους φλαμανδούς και την τάση τους να απεικονίζουν τους πρωταγώνιστές τους (ακόμα και θρησκευτικού περιεχομένου ) μεσα σε απλά αστικά σπίτια / χώρους
http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Jan_van_Eyck_001.jpg

Idάκι said...

Είναι από τους αγαπημένους μου πίνακες, υπέροχη περιγραφή, Μαργαρίτα. Δεν είχα δει την εκδοχή του Πικάσο, ελπίζω να δω και τις δύο στο Prado σύντομα :))

Attalanti said...

ΠΑΡΑ πολύ ωραία, κείμενο και φωτογραφίες! Καλή επιλογή!

enteka said...

[πολύ ενδιαφέρον και του χάμιλτον]

Anonymous said...

Πολύ ωραία επιλογή!

sal.ló μια διευκρίνιση: Το meninas δεν αναφέρεται στις πριγκίπισσες αλλά στην ακολουθία τους. Ο πίνακας αρχικά είχε πάρει διάφορες ονομασίες όπως "Η οικογένεια του βασιλιά Φίλιππου IV" και τελικά το 1834 ο πινακογράφος του Prado τον καταχώρισε με το τωρινό του όνομα δίνοντας έτσι προτεραιότητα στις υπηρέτριες και πιθανόν εκφράζοντας το δημοκρατικό κλίμα της εποχής.

Anonymous said...

Αδύνατο να καταλάβεις. Μπορείς να τον κοιτάς για μιά ζωή προσπαθώντας.
Τι τύχη να τον δεις ζωντανό.
Τον έχω ακόμα στο #1