Έντεκα (τέλεια ντοκιμαντέρ)

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αρχίζει και για άλλη μια χρονιά δεν έχω διαπίστευση! Θα πάω λοιπόν ως κοινός θνητός (που είμαι) σ’ όσα περισσότερα μπορέσω, άλλωστε αυτό το φεστιβάλ αξίζει συνήθως τα λεφτά του. Για ζέσταμα αποφάσισα να καταγράψω αρκετές ταινίες που μ’ αρέσουν, από διάφορα ‘είδη’ ντοκιμαντέρ.

Ιδού! [όπως έγραφε συχνά-πυκνά η Ελευθεροτυπία στα πρωτοσέλιδά της]


This is not an exit. [2000, Gerald Fox]. Ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του συγγραφέα Bret Easton Ellis: μία μόνο φορά πρόλαβα να το δω στη βιντεοθήκη ενός λονδρέζικου πανεπιστημίου κι η κασέτα εξαφανίστηκε. Δεν την έκλεψα εγώ! (αν και το είχα σκοπό). Κόσμος πολύς μιλάει για τον Ellis, ο ίδιος μας ξεναγεί στους χώρους των μυθιστορημάτων του και κάποιοι ηθοποιοί παίζουν σκηνές απ’ τα βιβλία. [απόσπασμα]
The Approaching of the Hour [2005, Γκρατσιέλλα Κανέλλου] Το είδα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ (καλή ώρα) κι έμαθα αρκετά ελληνικά συγκροτήματα που παίζουν αγγλόφωνη ροκ. Το φιλμ ακολουθεί τους Raining Pleasure σ’ ένα σωρό πόλεις και καταγράφει προσωπικές κι επαγγελματικές στιγμές τους.
Αγέλαστος Πέτρα [2000, Φίλιππος Κουτσαφτής] Συγκλονιστικό, με υπέροχη μουσική του Κ.Β. (Μόνο η αφήγηση ήταν λίγο ασφυκτική.) Καταχειρόκροτήθηκε στο φεστιβάλ (το καταχειροκρότησα κι εγώ).
Bowling for Columbine [2002, Michael Moore] … [απόσπασμα – η συνάντηση με τον Charlton Heston]
In bed with Madonna: Truth or Dare. [1991, Alek Keshishian] Το είδα στο σινεμά Ναυαρίνον (που δεν υπάρχει πια) μαζί με την τελείως απρόθυμη και «έρχομαι μόνο για να σου κάνω τη χάρη» αδερφή μου. [Νομίζω χρειαζόταν να με συνοδεύσει κάποιος ενήλικας]. Πρωτο-ριάλιτι ντοκιμαντέρ που τα είχε όλα: σεξ, ξεσπάσματα, συναυλίες, controversy, πλάνα αμακιγιάριστα. Αξεπέραστο. [το trailer]
Lost in La Mancha [2002, Keith Fulton Louis Pepe] Fly on the wall ντοκιμαντέρ για τις προσπάθειες του Τέρι Γκίλιαμ να γυρίσει σε ταινία του Δον Κιχώτη. Άπειροι συμβολισμοί και τελική ήττα. Αν θυμάμαι καλά, πρώτα πετούσαν στον ουρανό Νατοϊκά αεροπλάνα, μετά πλημμύρισε ο τόπος, μετά τραυματίστηκε ο πρωταγωνιστής, μετά τελειώσαν τα λεφτά, μετά…
The Times of Harvey Milk: [1984, Rob Epstein] Μας το έδειξαν στο πανεπιστήμιο, σ’ ένα μάθημα που λεγόταν Gay Visibility and Invisibility in Mainstream Cinema. Κέρδισε το Όσκαρ Ντοκιμαντέρ για το 1985. Χρησιμοποιώντας άπειρο αρχειακό υλικό, το φιλμ αποτίει φόρο τιμής στον Harvey Milk, τον πρώτο ανοιχτά gay αξιωματούχο του Σαν Φρανσίσκο, έναν άνθρωπο ευχάριστο, δημιουργικό και συμπονετικό που δολοφονήθηκε το μέσα στο Δημαρχείο της πόλης.
The Root of All Evil? [2006, Alan Clements] Το έγραψε και το παρουσιάζει ο βιολόγος (και άτυπος εκπρόσωπος των New Atheists) Richard Dawkins και το κατέβασα απ’ το mininova. O Dawkins πηγαίνει σε εκκλησίες και μαζώξεις διαφορων θρησκειών: είναι μια διασκεδαστική, κατά τόπους εξοργιστική, αλλά σίγουρα eye-opening ταινία. [απόσπασμα – ο Dawkins παίρνει συνέντευξη από θρασύτατο ‘ευαγγελιστή’ που απορρίπτει τη Δαρβινική Εξέλιξη και υποστηρίζει ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε πριν από 6.000 χρόνια.]
Living with Michael Jackson [2003, Julie Shaw]. Το πολύκροτο αυτό ντοκιμαντέρ το είδαμε στην τηλεόραση στην Αγγλία (στο ITV1 - τρεις μέρες μετά έσκασε σα βόμβα και στην Αμερική, στο ABC). Όποιος δεν το 'χει δει χάνει. Ο Τζάκσον ανοίγει τις πύλες της Neverland, κουνάει μωρά στα μπαλκόνια, αποκαλύπτει την κακοποίησή του απ’ τον πατέρα του, ψωνίζει πανάκριβες κιτσαρίες σα να μην υπάρχει αύριο, μιλάει για τις πλαστικές, για τα παιδιά στο κρεβάτι του, φέρεται σαν το τελευταίο πρεζόνι. Λίγο μετά την προβολή το καρκινοπαθές αγόρι που παρουσιάζεται στο ντοκιμαντέρ λέγοντας πώς ο Τζάκσον του έσωσε τη ζωή, θυμήθηκε ότι το κακοποιούσε κιόλας και τον έσυρε σε δίκη (την δεύτερη) – όπου τίποτα δεν αποδείχτηκε. [βίντεο-απόσπασμα: compulsive shopping!]
The Importance of Being Morrissey [2003, Tina Flintoff]. Δύο χιλιάδες τρία. Ο Morrissey μένει ακόμα στο Hollywood. Ακόμα δεν έχει συμβόλαιο με δισκογραφική. Έχει έτοιμα τραγούδια και δεν τα θέλει κανείς. Όλοι τον έχουν ξεγράψει. Αυτήν την περίοδο καταγράφει το ντοκιμαντέρ - λίγο πριν αλλάξουν τα πάντα. Highlight: ο Morrissey στην Αθήνα, να οδηγεί βέσπα στην Πατησίων!
The Wonderful Horrible Life of Leni Riefenstahl [1993, Ray Müller] Γερμανικό ντοκιμαντέρ, ο τίτλος τα λέει όλα: η Ρίφενσταλ είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις καλλιτεχνών. Η ίδια μιλάει στην κάμερα. Θυμάμαι μια σκηνή που την έβαλαν να διηγηθεί κάτι και να περπατάει σκηνοθετημένα σε μια αυλή: μπερδευόταν συνέχεια και στο τέλος τα παράτησε. [βίντεο-απόσπασμα]

(προσθέστε ελεύθερα)

Ειδικό Βραβείο: Για Μια Θέση Στο Χορό της Μαριάννας Οικονόμου

Αυτό το ελληνικό ντοκιμαντέρ το είδα την περασμένη βδομάδα στο εξαιρετικό Τεκμήριο της ΕΤ1 και με καθήλωσε: Ένα χωριό (της Μεσσηνίας;) προετοιμάζεται για τον ετήσιο χορό του που θα γίνει στην πλατεία. Η κάμερα, χωρίς αφήγηση, ακολουθεί μια ομάδα από ηλικιωμένες γυναίκες – μέλη του χορευτικού συλλόγου του χωριού- και του νεαρού προπονητή τους, καθώς ετοιμάζουν το χορευτικό τους πρόγραμμα. Βαρετό; Au contraire.
Οι γριές είναι οι απόλυτες ντίβες: «όχι εγώ θέλω να είμαι πρώτη», «κύριε κύριε αυτή δεν τραγουδάει», και «εγώ δε θέλω να ‘μια ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο». Ο προπονητής-μαέστρος-ψυχαναλυτής αλλάζει τα σχεδιαγράμματά του (σχετικά με το ποια χορεύει πού) γύρω στις δέκα φορές. Οι γιαγιάδες ξαναδιαμαρτύρονται, τσακώνονται, και μία – η Βάγια, η πιο συμπαθητική- αποχωρεί εκνευρισμένη και βλέπει, θλιμμένη τις πρόβες απ’ το παράθυρο του σπιτιού της. Τα προβλήματα συνεχίζονται (τη μια οι φορεσιές, την άλλη η πικρία των μεγαλύτερων για τις μικρότερες) και τη μέρα της γιορτής έκπληκτο το χωριό βλέπει πως κάποιος έχει αδειάσει λίτρα βενζίνης πάνω στα τραπέζια και τις καρέκλες που είχαν στηθεί στην πλατεία, καταστρέφοντας, σχεδόν, τη διοργάνωση (Βάγια did it!). Ένα ντοκιμαντέρ που τελικά έχει happy end, ουσιαστικό μες στην ριάλιτι παράνοιά του, ένας κόσμος άγνωστος και, σχεδόν συγκινητικός.