Έντεκα (Χρυσοί Φοίνικες απ' το παρελθόν)

Μια φορά πήγα στις Κάννες, αλλά όχι σε περίοδο φεστιβάλ. Δεν ξέρω αν θέλω να πάω: η υπερπροσφορά ταινιών και events με αγχώνει: πάντα θα πιστεύω ότι στη δίπλα αίθουσα παίζει κάτι καλύτερο, πάντα θα αγχώνομαι ότι δεν θα προλάβω να κάνω τίποτα. [Δικαιολογίες, φυσικά.]
Στο τέλος της εβδομάδας θα ξέρουμε την ταινία που θα κερδίσει τον φετινό Χρυσό Φοίνικα, ψάχνοντας όμως τους παλιότερους νικητές δεν μπορούσα να μην παρατηρήσω πόσες αγαπημένες μου ταινίες κέρδισαν κάποτε το βραβείο. Τις πασπάλισα με μερικά τρίβια (των φιλμ ή της ζωής μου) κι άρχισα να ονειρεύομαι ότι αυτή τη στιγμή είμαι στις Κάννες – δεν φαντασιώνομαι όμως τις σκοτεινές αίθουσες, αλλά τη μεγάλη παραλία με την ωραία θάλασσα, που κολύμπησα πριν πολλά πολλά χρόνια. [Καλές οι ταινίες, καλύτερα τα μακροβούτια!]

1) Blowup, 1967, M. Antonioni. [Ο Αντονιόνι ήθελε να χρησιμοποιήσει τους Velvet Underground σε μια σκηνή, όμως ο κιθαρίστας St. Morisson δεν μπορούσε να ταξιδέψει στην Αγγλία λόγω της καταδίκης του για ναρκωτικά. Τελικά χρησιμοποιήθηκαν οι Yardbirds: ο Jimmy Page κι ο Jeff Beck παίζουν δίπλα-δίπλα κι ο Beck στο τέλος σπάει τελετουργικά την κιθάρα του. Όλη η σκηνή εδώ]
2) Paris, Texas, 1984, W. Wenders. [Οι Travis αναφέρουν ως πηγή του ονόματός τους τον κεντρικό ήρωα, οι Texas τον τίτλο του φιλμ. Τέλος, οι Primal Scream χρησιμοποίησαν ως sample τη φωνή της Ναστάζια Κίνσκι απ’ την ταινία στην πρώτη εκδοχή του τραγουδιού τους Come Together, από το άλμπουμ Screamadelica. (Το γιαπωνέζικο τρέιλερ εδώ)]
3) Wild at Heart, 1989, D. Lynch. [Δεν το είδα στην εποχή του, τότε έβλεπα μόνο παιδικά και κωμωδίες (κι ακόμη βλέπω). Θυμάμαι που το είχε δει η αδερφή μου στο σινεμά, εκτός των άλλων γιατί στις διαφημίσεις έλεγε «Η ταινία που αναστάτωσε τις Κάννες και κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα». Γύρισε πίσω εξοργισμένη και μου διηγήθηκε με κάθε σπλάτερ λεπτομέρεια το πόσο απαίσιο ήταν, λέγοντάς μου να μην το δω ποτέ! Ευτυχώς δεν την άκουσα.(Chris Isaak – Wicked Game: το βίντεο κλιπ απ’ την ταινία, σκηνοθετημένο απ’ τον Lynch.]
4) sex, lies, and videotape, 1989, S. Soderbergh. [(Βιντεοταινία, λοιπόν, κι όχι βιντεοταινίες.) Μ’ αυτό το φιλμ -και χάρη στην mainstream επιτυχία του- ξεκίνησε ο κατακλυσμός των ’90ς ανεξάρτητων αμερικανικών ταινιών. Μια ατάκα απ’ την ταινία (της πρωταγωνίστριας Andie Mac Dowell) υπάρχει σε sample (εδώ αρχίζει το déjà vu) στο τραγούδι των Primal Scream, Come Together από το άλμπουμ Screamadelica – είναι η φωνή που λέει "That's beautiful... That's really beautiful."]
5) Barton Fink, 1991, J. & E. Coen. [Σάρωσε τα βραβεία των Καννών εκείνη τη χρονιά: Ταινία, Σκηνοθεσία, Ηθοποιός, η πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο. Οι αδερφοί Κοέν καταπολέμησαν το δικό τους writer’s block κι εμπνεύστηκαν το σενάριο της ταινίας μετά από επίσκεψή τους στο σινεμά της γειτονιάς. Είδαν το Baby Boom με την Ντ. Κίτον. (Μια σκηνή ονείρου εδώ)]
6) The Piano, 1993, J. Campion. Η πρωταγωνίστρια Χόλι Χάντερ ήταν η τέταρτη επιλογή της Κάμπιον. Οι τρεις πρώτες: 1) Sigourney Weaver 2) Juliette Binoche 3) Jennifer Jason Leigh. (Το βίντεο-κλιπ: M. Nyman - The heart asks the pleasure first]
7) Pulp Fiction, 1994, Q. Tarantino. [Πιστέψαμε το hype και τρέξαμε να το δούμε ο κολλητός μου κι εγώ, στο Φαργκάνη. Μας άρεσε πολύ, δεν άρεσε όμως στον τρίτο της παρέας που μας φορτώθηκε: αφού παραδέχτηκε ότι ήταν μια απ’ τις πρώτες ταινίες που έβλεπε στη ζωή του (!) μας σκουντούσε συνέχεια. «Μα καλά, αφού ο Τραβόλτα πέθανε πριν, πώς τώρα ζει;» /// Μια άλλη φορά, πάλι μέσα των ’90ς, ο κολλητός μου έφερε μαζί μας δυο κορίτσια από το χωριό Κλεισούρα: δεν είχαν ξαναμπεί σε σινεμά στη ζωή τους. Όταν τελείωσε η ταινία (κάτι του στιλ Τρελές Σφαίρες) σηκώθηκαν και χειροκρότησαν. Ο φίλος μου καταντράπηκε, εγώ τις βρήκα σχεδόν συγκινητικές.]
8) Underground, 1995, E. Kusturica. [Περισσότερο από το νικητή συζητήθηκε ο ‘ηττημένος’. Θυμάμαι τα ρεπορτάζ των ειδήσεων: «Ήμουν προετοιμασμένος για τον Χρυσό Φοίνικα» δήλωσε ο Θ. Αγγελόπουλος τη βραδιά της τελετής, καθώς παραλάμβανε τον Αργυρό Φοίνικα - και μερικοί απ’ το κοινό τον γιούχαραν. Λίγο μετά δήλωσε στις ελληνικές κάμερες: «Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο». Τέσσερα χρόνια μετά πήρε τελικά τον Χρυσό Φοίνικα για το Αιωνιότητα και Μια Μέρα – τη μοναδική του ταινία που δεν μου άρεσε.]
9) Secrets & Lies, 1996, M. Leigh. Στις 26/3/97 περίπου σαράντα μέλη της θρησκευτικής αίρεσης “Heaven’s Gate” αυτοκτόνησαν μαζικά στην Καλιφόρνια, περιμένοντας τον κομήτη Halle Bopp πεπεισμένοι ότι οι ψυχές τους θα έμπαιναν σε διαστημόπλοιο, το οποίο πίστευαν ότι κρυβόταν πίσω απ’ τον κομήτη και μετέφερε τον Ιησού. Λίγες μέρες πριν, στις 19/3/97, το σύνολο της ομάδας πήγε σινεμά και είδε την ταινία του M. Leigh ‘Secrets and Lies’. Μετά την ταινία δείπνησαν σε πιτσαρία.]
10) Dancer in the Dark, 2000, L.V.Trier. [Ο τίτλος προέρχεται από ένα στίχο της Joni Mitchell: My old man/He's a singer in the park/He's a walker in the rain/He's a dancer in the dark. (Η Mitchell ερμηνεύει το συγκεκριμένο τραγούδι στο τηλεοπτικό σόου του Johnny Cash, εδώ)].
11) Elephant, 2003, G.V. Sant. [Greek Connections. Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, άνοιξη του ’05: Με αφορμή την επίσκεψη στην τάξη του κινηματογραφιστή Harry Savides, η Michelle Macrakis γράφει μια κριτική ανάλυση του Elephant.]

*Όλες οι ταινίες που κέρδισαν ποτέ Χρυσό Φοίνικα είναι εδώ – προσθαφαιρέστε ελεύθερα.