Wednesday, February 13, 2008

Έντεκα (αγαπημένα μου ποιήματα)

Jane-and-Louise-Wilson-2-21-07

Κ. Καβάφης

Η ΔΙΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΕΡΩΝΟΣ [1918]

Δεν ανησύχησεν ο Νέρων όταν άκουσε του Δελφικού Μαντείου τον χρησμό.
«Τα εβδομήντα τρία χρόνια να φοβάται.»
Είχε καιρόν ακόμη να χαρεί. Τριάντα χρονώ είναι.
Πολύ αρκετή είν’ η διορία που ο θεός τον δίδει για να φροντίσει για τους μέλλοντας κινδύνους.

Τώρα στην Ρώμη θα επιστρέψει κουρασμένος λίγο,
αλλά εξαίσια κουρασμένος από το ταξείδι αυτό, που ήταν όλο μέρες απολαύσεως – στα θέατρα, στους κύπους, στα γυμνάσια...
Των πόλεων της Αχαΐας εσπέρες...
Α των γυμνών σωμάτων η ηδονή προ πάντων...

Αυτά ο Νέρων... Και στην Ισπανία ο Γάλβας
κρυφά το στράτευμά του συναθροίζει και το ασκεί,
ο γέροντας ο εβδομήντα τριώ χρονώ...

(Όταν μου έδωσε τη σκυτάλη αυτού του παιχνιδιού ο Mr. Arkadin [“γράψτε το αγαπημένο σας ποίημα”] ήξερα κατευθείαν ποιο θα έβαζα. Το παραπάνω ποίημα του Καβάφη σίγουρα δεν είναι απ’ τα πιο βαθυστόχαστά ούτε είναι απ’ τα αριστουργήματα της παγκόσμιας ποίησης, όπως η Ιθάκη ή το Απολείπειν… Είναι όμως ένα ποίημα συναρπαστικό, σχεδόν αγωνιώδες, όπως και μια νουβέλα μυστηρίου ή μια αστυνομική ταινία.

Μας δίνονται κάποια στοιχεία, ο Νέρων παίρνει έναν χρησμό που του λέει να φοβάται τα 73 χρόνια κι έτσι ησυχάζει. Είναι νέος, μόνο τριάντα χρονών και έχει (σκέφτεται) άλλα σαραντατόσα χρόνια να χαρεί και να απολαύσει. Σαν γνήσια ιστορία μυστηρίου όμως και με μια εικόνα κινηματογραφική, μόνο στο τέλος η δράση φεύγει απ’ αυτόν και πηγαίνει σ’ έναν πόλεμο που ετοιμάζεται στα κρυφά κι έτσι δίνεται η λύση του διφορούμενου χρησμού – και έρχεται η ανατροπή της τελευταίας στιγμής.)

[Επειδή, εννοείται, ακόμα κι όταν αρκεί ένα πράγμα δεν κρατιέμαι να μην κάνω έντεκα, ακολουθεί μια επιλογή ποιημάτων που μ’ αρέσουν. Αυτή τη φορά: Έλληνες, μετά το 1900, να υπάρχουν online.]

interior_large3

1) Χάρης Βλαβιανός – Εγχειρίδιο Ποιητικής. Εξαιρετικό (και αστείο), δώδεκα αφορισμοί για την ποίηση. Ο τελευταίος λέει: Αν απαρνηθείς τα ποιήματά σου για την πεζογραφία, θα βγεις σίγουρα κερδισμένος. Η ποίηση θα αντέξει και χωρίς εσένα.

2) Κατερίνα Γώγου - Αν Καμιά Φορά. [Ένα σύντομο ποίημα για την μπερδεμένη πραγματικότητα και τα όνειρα. Το έψαξα στο google, και εξεπλάγην λίγο όταν το βρήκα σ’ ένα παλιό ψευτομπλογκ μου, και είπα «για δες, το είχα κάνει ποστ πριν τρία ακριβώς χρόνια και το ‘χα ξεχάσει τελείως».]

3) Τίτος Πατρίκιος - ΤΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ. Λέω να γράψω πάλι λίγο μπερδεμένα / Όχι από θύμηση ή επιθυμία σουρεαλισμού / Αλλά για να μην καταλαβαίνουνε οι άλλοι / Ότι δεν έχω φτάσει να τους καταλάβω.

4) Διονύσης Σαββόπουλος - Ας μην πω πάλι τις «Πρωτοχρονιές του Ραδιοφώνου», που είναι και οι αγαπημένοι μου στίχοι ever, ας πω τη Θανάσιμη Μοναξιά του Αλέξη Ασλάνη (που μ’ ένα σμπάρο έχουμε δυο τρυγόνια. Είναι στίχοι του Σαββόπουλου βασισμένοι σε μεγάλο βαθμό σε στίχους του ποιητή Νίκου-Αλέξη Ασλάνογλου - ένα μοντάζ στίχων, όπως έχει πει ο ίδιος ο ποιητής.

5) Ντίνος Χριστιανόπουλος - ενός λεπτού σιγή [φοβερά σπαρακτικό και εύστοχο. Κρατάω τώρα την ενός λεπτού σιγή γιατί στο τέλος του ποστ…]

6) Λένα Πλάτωνος – δύσκολα θα διαλέξω κάποιους από τους μελοποιημένους στίχους της. Όλο το βιβλίο «Τα Λόγια μου» [εκδ. Οδός Πανός] είναι αριστούργημα. [κάπου στα παρακάτω λινκς υπάρχουν τρία τραγούδια και οι στίχοι τους: άπιαστος λέιζερ // ουρανία // παραμύθι // Κι άλλο: Έντεκα (απροσδόκητοι στίχοι της Λένας Πλάτωνος).

7) Κική Δημουλά - Μηδενός Εξαιρουμένου.

8) Μιχάλης Κατσαρός - Κατά Σαδδουκαίων (όλο το βιβλίο, εδώ είναι ένα απόσπασμα. Επίσης, απ’ τα αρχεία της ΕΡΤ, τηλεοπτική εκπομπή online, με τον ποιητή που διαβάζει το Κατά Σαδδουκαίων).

9) Μαν. Αναγνωστάκης - Επιτύμβιον Διαχρονικά αιχμηρό. [έχει χρησιμοποιηθεί για διάφορους θανάτους από του Κων/νου Καραμανλή στο 01, μέχρι πρόσφατα για τον Χριστόδουλο, από ένα σωρό μέσα.]

10) Τάσος Λειβαδίτης. Επειδή δεν μπορώ να ανεβάσω ολόκληρα βιβλία του, ας επιλέξω το Οι Σκιές Μας.

11) Χρ. Βαλαβανίδης, ένα ποίημα που μ' αρέσει πολύ, για διάφορους λόγους, από την Ανοιχτή Ακρόαση (Εκδ. Καστανιώτη)

Ο ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ

Ο δωδεκάχρονος κοιτά μες στον καθρέφτη:
«Αυτός ο γέρος είμαι εγώ», φωνάζει.
Στο διάδρομο κυλούν γυάλινες σφαίρες
Μια σβούρα τσίγκινη ανάμεσά τους στριφογυρνάει σαν ήλιος
Μ’ ένα καρφί το αγόρι κάνει τρύπες στους τοίχους
Το φως χιμάει μέσα -λάμπουνε τώρα γύρω χίλια αστέρια-
Καρφώνουν το παιδί στο πάτωμα, το αίμα του κυλάει στις σκάλες,
Κόκκινο χαλί.

Αθόρυβα, αργά στις σκάλες ανεβαίνει μία γυμνή γυναίκα
Καθώς πατάει το αίμα, τα πόδια της αφήνουνε παντού κόκκινα αχνάρια.
Σκύβει πάνω στο αγόρι,
Το σκουντάει.
«Ξύπνα, του λέει, ξύπνα.
Έχεις αργήσει».
---

*Για να μην αγγαρεύω κόσμο δίνοντας τη σκυτάλη, τα σχόλια είναι ανοιχτά (όπως πάντα) για να προσθέσετε το δικό σας αγαπημένο ποίημα.
**κανονικά θα πρέπει να μου γράψει τη δική της λίστα, αν θέλει, αλλά ας βάλω και αυτό που ξέρω ότι είναι το αγαπημένο ποίημα της αδερφής μου:
Δ.Ι.Αντωνίου – Οι Κακοί Έμποροι
***εικόνες: Jane & Louise Wilson
---------------------------------------------

& ΑΓΙΟΣ ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ
jane-louise-wilson-galler-924
Ας μου επιτραπεί μια αφιέρωση, μέρες που είναι - ένα υπέροχο ποίημα του Μπρεχτ.

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ
Διαβάζεται Πρωί Και Βράδυ

Αυτός που αγαπώ
μου είπε
ότι με χρειάζεται.


Γι΄ αυτό,
προσέχω τον εαυτό μου
βαδίζω με προφύλαξη
και φοβάμαι κάθε στάλα βροχής
μηδά και με σκοτώσει...

--

12 comments:

greekgaylolita said...

την ποιησιν η τη δοξα?
τη ποιηση

το βαλαντιο η τη ζωη
τηζωη

Χριστον η Βαραββαν?
Χριστον

την Γαλατεια η μια καλυβην?
την Γαλατεια

την Τεχνη η το Θανατον?
την Τεχνη

τον πολεμο η την ειρηνη?
την ειρηνη

την Ηρω η τον Λεανδρο?
την Ηρω

την σαρκα η τα οστα?
την σαρκα

τη γυναικα η τον ανδρα?
τη γυναικα

το σχεδιο η το χρωμα?
το χρωμα

την αγαπη η την αδιαφορια?
την αγαπη

το μισος η την αδιαφορια?
το μισος

το πολεμο η την ειρηνη?
το πολεμο

νυν η αει?
αει

αυτον η τον αλλον?
αυτον

εσενα η τον αλλον?
εσενα

το αλφα η το ω μεγα?
το αλφα

την εκκινηση η την αφιξη?
την εκκινηση

την χαρα η τη λυπη?
τη χαρα

τη λυπη η την ανια?
τη λυπη

τον ανθρωπο η το ποθο?
τον ποθο

τον πολεμο η την ειρηνη?
την ειρηνη





ν'αγαπιεσαι ή ν'αγαπας?
ν'αγαπω
.

το γλωσσαριο των ανθεων-Ν.Εγγονοπουλος

(περιττο να πως πως και τα γουστα μας στη ποιηση ειναι παρομοια:)

cobden said...

Πολύ εύστοχη η επισήμανση σου για την (ας μου επιτραπεί ο όρος ) "κινηματογραφικότητα" της "Διορίας του Νέρωνος"!Θα έλεγα μάλιστα πως πολλά ποιήματα του Καβάφη έχουν αυτό το χαρακτηριστικό!

Anonymous said...

αγαπητε εντεκα,
ειστε πολυ μεγαλο λαγωνικο!
που καταφερατε και ξετρυπωσατε το ποιημα του Κατσαρου στα σχολια της λασπης -σχολια κατα κανονα ελαφρα, πολυ ελαφρα και χαβαλετζιδικα-;
ευχαριστω παντως για τη παραπομπη :)
οι επιλογες σας αψογες!

Ερμής said...

Κώστας Ουράνης - Ερωτικό
Δεν είμαι εγώ που τη ζωή σου
ήρθα σαν ήλιος να φωτίσω:
το φώς στα μάτια μου που λάμπει
δικό σου-και σ'το στέλνω πίσω!

Του μαγικού του κόσμου αν έχω
ανοίξει διάπλατη τη θήρα,
το μυστικό χρυσό κλειδί της
από το χέρι σου το πήρα.

Κι αν απ'τα βάθη ενός ληθάργου
βγήκα,σ'εσένα το χρωστάω,
σ'εσένα τους χυμούς που νοιώθω,
τη νέα γλώσσα που μιλάω!

Stratos Bacalis said...

Θυμήσου, σώμα...
Σώμα, θυμήσου όχι μόνο το πόσο αγαπήθηκες,
όχι μονάχα τα κρεββάτια όπου πλάγιασες,
αλλά κ' εκείνες τες επιθυμίες που για σένα
γυάλιζαν μες στα μάτια φανερά,
κ' ετρέμανε μες στη φωνή -- και κάποιο
τυχαίον εμπόδιο τες ματαίωσε.
Τώρα που είναι όλα πια μέσα στο παρελθόν,
μοιάζει σχεδόν και στες επιθυμίες
εκείνες σαν να δόθηκες -- πώς γυάλιζαν,
θυμήσου, μες στα μάτια που σε κύτταζαν·
πώς έτρεμαν μες στη φωνή, για σε, θυμήσου, σώμα.

Κωνσταντίνος Π. Καβάφης (1918)

Nikos Fotakis said...

To ξέρω ότι είμαι μαλάκας, αλλά μόλις είδα το όνομα "Βαλαβανίδης" θυμήθηκα εκείνο το επεισόδιο από τις "Τρεις Χάριτες" που ο Βαλαβανίδης διάβαζε στο ραδιόφωνο το ποίημα του "ήπια της πίκρας το ποτό με την τσανάκα, στην Καλαμπάκα, στην Καλαμπάκα"...

Ιφιμέδεια said...

Είπε που χτύπησε σε τοίχον ή που έπεσε.
Μα πιθανόν η αιτία να 'ταν άλλη
του πληγωμένου και δεμένου ώμου.

Με μια κομμάτι βίαιη κίνησιν,
απ' ένα ράφι για να κατεβάσει κάτι
φωτογραφίες που ήθελε να δει από κοντά,
λύθηκεν ο επίδεσμος κ' έτρεξε λίγο αίμα.

Ξανάδεσα τον ώμο, και στο δέσιμο
αργούσα κάπως· γιατί δεν πονούσε,
και μ' άρεζε να βλέπω το αίμα. Πράγμα
του έρωτός μου το αίμα εκείνο ήταν.

Σαν έφυγε ηύρα στην καρέγλα εμπρός,
ένα κουρέλι ματωμένο, απ' τα πανιά,
κουρέλι που έμοιαζε για τα σκουπίδια κατ' ευθείαν·
και που στα χείλη μου το πήρα εγώ,
και που το φύλαξα ώρα πολλή-
το αίμα του έρωτος στα χείλη μου επάνω.

Ο Δεμένος Ώμος, Κωνσταντίνος Π. Καβάφης, 1919


*************
Το απολύτως αγαπημένο μου ποίημα!

Κι αυτό μόλις έγινε ένα από τα πιό αγαπημένα μου ποστ σου!

Anonymous said...

'Aρνηση

Στo περιγιάλι τo κρυφό
κι άσπρo σαν περιστέρι
διψάσαμε τo μεσημέρι·
μα τo νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμo την ξανθή
γράψαμε τ' όνoμά της·
ωραία πoυ φύσηξεν o μπάτης
και σβύστηκε η γραφή.

Mε τι καρδιά, με τι πνoή,
τι πόθoυς και τι πάθoς,
πήραμε τη ζωή μας· λάθoς!
κι αλλάξαμε ζωή.

[Γιώργος Σεφέρης]

Αγαπημένο.... το πρώτο ποίημα που διάβασα σαν μαθητής γυμνασίου και με άγγιξε!

Miss Anthropy said...

ΕΚΦΡΑΣΗ

Αρκεί να ψάξεις για την ποίηση και θα την βρεις.
Ασήμαντη κηλίδα η ψυχή μου με δασκαλεύει.
Ο ήλιος του δειλινού και τα μυρωμένα χόρτα είναι πράγματα κοινά,
μα σαν τα νοιώσεις, μπορούν να γίνουν ένδοξοι στίχοι.

YUAN MEI
1716-1798 μ.Χ.
Κινέζικη ποίηση

ritsmas said...

Μου παει το τελευταίο του Μπρεχτ... γιατί κι εγω φροντίζω τον εαυτό μου για τον αγαπημενο μου γιο που τόσο με χρειάζεται αυτό τον καιρό. Ο Στράτος ξέρει...
νασαι καλά αγαπητέ μου, καινούργιε φίλε... και να μας ταρακουνάς με τη δουλειά σου
ριτς

Anonymous said...

Άψογα ποιήματα.
Μου έφτιαξαν την μέρα.
Και μετά άντε να γράψεις ποίηση.

Ένα του Μπουκόφσκι από μένα,
στα αγγλικά (δεν τολμώ να το μεταφράσω):

Bluebird
by Charles Bukowski

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too tough for him,
I say, stay in there, I'm not going
to let anybody see
you.

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I pur whiskey on him and inhale
cigarette smoke
and the whores and the bartenders
and the grocery clerks
never know that
he's
in there.

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too tough for him,
I say,
stay down, do you want to mess
me up?
you want to screw up the
works?
you want to blow my book sales in
Europe?

there's a bluebird in my heart that
wants to get out
but I'm too clever, I only let him out
at night sometimes
when everybody's asleep.
I say, I know that you're there,
so don't be
sad.
then I put him back,
but he's singing a little
in there, I haven't quite let him
die
and we sleep together like
that
with our
secret pact
and it's nice enough to
make a man
weep, but I don't
weep, do
you?

Ρίξτε μια ματιά στο blog μου, ακόμα να πάρω σχόλιο!

daysleeperpoems.blogspot.com

Anonymous said...

Ανέστης Ευαγγέλου, Είναι πολλοί

Είναι πολλοί που ουρλιάζουνε τις νύχτες
κι άψογοι, την ημέρα, περιφέρονται ανάμεσά μας,
πολλοί μ' έν' αναμμένο σίδερο μες στο μυαλό
κόκκινο σίδερο κάτω απ' το δέρμα.

Είναι πολλά τ' αδέρφια μου. Δεν είμαι μόνος.