Thursday, November 05, 2009

Έντεκα (αυτοπροσωπογραφίες καλλιτεχνών)

warholSelfPortrait1986
Andy Warhol, 1986


"Οι αυτοπροσωπογραφίες των ζωγράφων δεν απασχολούν πολύ τους ιστορικούς τέχνης. Ο έντονος ναρκισσισμός λειτουργεί ανασταλτικά, λες και ο άνθρωπος–νάρκισσος δεν αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των κοινωνιών. Όμως οι αυτοπροσωπογραφίες, θελκτικές ή ωραιοποιημένες, χλευαστικές ή φανταστικές –από τον Ρέμπραντ και τον Σεζάν, ώς τον Πικάσο, τον Καντίνσκι, τον Λούσιαν Φρόιντ και τον Αντι Γουόρχολ– μοιάζουν με οδηγό προσέγγισης του συναισθηματισμού των ζωγράφων που λατρεύουν ή μισούν το επιτηδευμένο εγώ τους."
(από άρθρο της Ρίτσας Μασούρα στην Καθημερινή)


Δεν ξέρω αν οι έντεκα που διάλεξα σήμερα αποκαλύπτουν τα μυστικά των καλλιτεχνών ή του έργου τους, πάντως μου φάνηκαν αρκετά ιδιαίτερες. Ξεχώρισαν (στα μάτια μου) από το σωρό των συμβατικών ωραιοποιημένων πορτρέτων ή των επίτηδες σεμνών και δήθεν αυτοσαρκαστικών. Και, με την τελείως υποκειμενική κρίση μου, τα θεωρώ έργα τέχνης δυνατά, μερικές φορές τόσο δυνατά όσο και τα σουξέ των αντίστοιχων ζωγράφων…

A young Rembrandt, c. 1628, when he was 22.
Rembrandt, 1628
*
*

da-vinci_self_portrait
Leonardo Da Vinci, 1513
*
*

455px-Rousseau09
Henri Rousseau, 1890
*
*

380px-Paul_Gauguin_125
Paul Gauguin, 1889
*
*

Jan van Eyck, 1433, generally regarded as a self-portrait, which would make it the earliest Western panel portrait after antiquity.
Jan van Eyck, 1433
*
*

self-portrait-with-bonito-1941-xx-private-collection
Frida Kahlo, 1941
*
*

escher self-portrait
M.C. Escher, 1935
*
*

PicassoSelfPortrait1896
Pablo Picasso, 1896
*
*

bacon_selfportrait1973
Francis Bacon, 1973
*
*

van_Gogh_self_portrait
Vincent Van Gogh, 1889 (μία απ' τις πολλές)
*
*


---------------------------------------------------------

+ Σύλβια Πλαθ.

Η Σύλβια Πλαθ ζωγράφιζε συχνά τον εαυτό της, τουλάχιστον στα εφηβικά της χρόνια. Σπούδασε σε ένα τμήμα Καλών Τεχνών του Smith College της Μασαχουσέτης. Μετά τα 20 της χρόνια σταμάτησε τη ζωγραφική και επικεντρώθηκε στο γράψιμο, κι έτσι όλες οι αυτοπροσωπογραφίες της (τρεις απ’ τις οποίες είναι παρακάτω) την απεικονίζουν ως νεαρή γυναίκα.

selfportraitearly50s

sylvia plath

Born on October 27, 1932, Sylvia Plath made this self-portrait in 1951
.
.
περισσότερες αυτοπροσωπογραφίες εδώ
.
.

12 comments:

Flonsavardu said...

υπέροχο αφιέρωμα! προσωπικά ο van gogh ήταν πάντα από τις αγαπημένες μου αυτοπροσωπογραφίες, αλλά ίσως γιατί αποτελούν τις γνωστότερες. του escher ήταν καταπληκτική.

kalo paidi alla... said...

o Escher είναι φοβερός γενικότερα! Σκέτη παραίσθηση

Stratos Bacalis said...

Του Van Gogh λατρεμένη. Άλλες καταπληκτικές - Ντύρερ σαν Χριστός )από τα ωραιότερα όλων των εποχών για μένα) και οι βασανισμένες του Σίλε.

ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΖΕΝΑΚΟΣ said...

Καλησπέρα,

Πολύ μου άρεσε η ανάρτηση. Βέβαια, δεν συμφωνώ καθόλου με τη διαπίστωση της αρθρογράφου ότι «οι αυτοπροσωπογραφίες των ζωγράφων δεν απασχολούν πολύ τους ιστορικούς τέχνης» ούτε ασφαλώς με την αντίληψη ότι «ο έντονος ναρκισσισμός λειτουργεί ανασταλτικά». Αφήστε που σε έναν διαγωνισμό ναρκισσισμού μεταξύ καλλιτεχνών και ιστορικών τέχνης δεν είμαι καθόλου σίγουρος ποιος θα έβγαινε κερδισμένος!..

Το 2003, είχα συγκεντρώσει για το BHMAgazino πολλές προσωπογραφίες, σε ένα αφιέρωμα. Δεν έχω το τεύχος (και δεν νομίζω να υπάρχει και online) αλλά σκοπός ήταν «μια αναδρομή στην ιστορία της δυτικής ζωγραφικής μέσα από τις αυτοπροσωπογραφίες των μεγάλων καλλιτεχνών». Με το φόβο ότι το τεράστιο σεντόνι που σας αφήνω μπορεί να σας ενοχλήσει, παραθέτω εδώ κάποιες από τις πιο απρόσμενες, σε περίπτωση που κάποιος επιθυμεί να τις αναζητήσει στο διαδίκτυο, σε βιβλία ή στα ταξίδια του:

• Ντομένικο Γκιρλαντάιο (Ντομένικο ντι Τομαζο Μπιγκόρντι, 1448; - 1494), «Αυτοπροσωπογραφία» (λεπτομέρεια από το «Ο Αγιος Φραγκίσκος επαναφέρει ένα παιδί στη ζωή»), 1482-85, Santa Trinita, Φλωρεντία
• Σοφονίσμπα Ανγκουισόλα (1532; - 1625), «Αυτοπροσωπογραφία ως γριά», 1610, Kunsthaus, Ζυρίχη
• Ελ Γκρέκο (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, 1541 - 1614), «Αυτοπροσωπογραφία ως Αγιος Λουκάς», 1604 περίπου, Αμερικανικός Σύνδεσμος Ισπανοφώνων, Νέα Υόρκη
• Αρτεμισία Τζεντιλέσκι (1593 - 1652;), «Αυτοπροσωπογραφία ως Αλληγορία της Ζωγραφικής», 1635-37, Βασιλική Συλλογή του Ηνωμένου Βασιλείου
• Γουίλιαμ Χόγκαρθ (1697 - 1764), «Ο Χόγκαρθ ζωγραφίζοντας την Κωμική Μούσα», 1757, Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών, Λονδίνο
• Ζαν Μπατίστ Σιμεόν Σαρντέν (1699 - 1779), «Αυτοπροσωπογραφία», 1771, Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι
• Γκυστάβ Κουρμπέ (1819 - 1877), «Η συνάντηση ή Καλημέρα, Κύριε Κουρμπέ», 1854, Μουσείο Fabre, Μονπελιέ
• Εγκον Σίλε (1890 - 1918), «Αυτοπροσωπογραφία μορφάζοντας», 1910, Graphische Sammlung Albertina, Βιέννη
• Μπαλτύς (Κόμης Μπαλτασάρ Κλοσοφσκί ντε Ρολά, 1908 - 2001), «Ο βασιλιάς των γατών», 1935, ιδιωτική συλλογή

Ευχαριστώ για τις ωραίες αναρτήσεις (και ιδιαίτερα για τη Σύλβια Πλαθ!), καθώς και για τη φιλοξενία.

tosio morphy said...

αντε και την επομενη δευτερα , να κανεις αφιερωμα σε αυτοπροσωγραφιες ελληνων εικαστικων...

enteka said...

flonsavardu, του Έσερ μάλιστα την είδα στην Αθήνα, στο Herakleidon...

kalo paidi alla..., αν είσαι από αθήνα υποθέτω θα έχεις πάει... (αλλιώς πήγαινε μια βόλτα, είναι στο θησείο)

στράτο, καλά, ο Ντύρερ που μου θύμισες και οι αυτοπροσωπογραφίες του θέλουν ξεχωριστό ποστ!

tosio morphy, μακάρι να βρω

αγαπητέ αυγουστίνε, θα είχε όντως πολύ πλάκα να μετρήσουμε το ναρκισσισμό καλλιτεχνών και ιστορικών τέχνης...
Ευχαριστούμε για τη λίστα!
Θα χαιρόμουν το σεντόνι να ήταν δέκα φορές μεγαλύτερο, το μπλογκ είναι πάντα ανοιχτό για τους ήρωές του :)

ritsmas said...

Καλημερα Αρη και ευχαριστώ πολύ για την ανάρτηση.Εξαιρετική.
Μπορεί ο κ. Ζενέκος ναχει δίκιο καικαλά κάνει που δεν συμφωνεί. Πηγή γονιμου διαλόγου θα μπορούσε να είναι η παρατηρηση του. Εγώ μετέφερα σκέψεις ανθρώπων της τέχνης με τους οποίους εχω περάσει καποιες ώρες μιλώντας για τέτοια θέματα. Ειδική δεν δηλώνω. Ομως πολλοί αναγνώστες συμφώνησαν με αυτή την άποψη και δεν τους αδικώ.

spirou said...

Τέλεια ανάρτηση!

librarian said...

Πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα! Τρελαίνομαι για την εικόνα του Έσερ και δεν ήξερα καθόλου ότι η Πλαθ ζωγράφιζε.
Όμορφος ο χώρος σου και ο αριθμός έντεκα μυστήριος....

Unknown said...

πολύ όμορφο ποστ!
τα χαιρετίσματά μου :)

enteka said...

ritsmas, σε κάθε περίπτωση το κείμενο στην καθημερινή ήταν η αφορμή για το ποστ :)

spirou, ευχαριστώ

librarian, μ' άρεσε αυτό, ότι βρίσκετε τον αριθμό έντεκα μυστήριο... :)

γεια σου georges, χαίρομαι για τα χαιρετίσματα, επίσης!

Anelis said...

λατρεύω αυτί το πόστ!, δεν το ήξερα αυτό για την Σύλβια Πλαθ