Friday, February 29, 2008

Έντεκα (εκφυλισμένοι καλλιτέχνες)

422px-EntarteteKunst
είσοδος 30 pfennig

Το 1937 οι Ναζί κατέσχεσαν εκατοντάδες πίνακες μοντέρνας τέχνης Γερμανών και Αυστριακών καλλιτεχνών, αλλά αντί να τους κάψουν όπως καίγαν τα βιβλία, έκαναν κάτι πιο σατανικό! Αποφάσισαν να τους εκθέσουν σε μια τεράστια (και πολύχρονη) έκθεση με τίτλο Εκφυλισμένη «Τέχνη», προσφέροντάς τους, όπως νόμιζαν, στη δημόσια περιφρόνηση. «Ελάτε να δείτε τα αίσχη, την εκφυλισμένη εβραιοκομμουνιστική Τέχνη που ντροπιάζει τον ένδοξο λαό της Γερμανίας» έγραφαν οι γελοίες εφημερίδες.

Η μεγάλη έκθεση στο Μόναχο (που θα είχε ενδιαφέρον μια αναβίωσή της) περιείχε εκατοντάδες αριστουργήματα τα οποία ήταν κρεμασμένα με τρόπο (επίτηδες) χαοτικό – με σκοπό να γελοιοποιηθούν ενώ δίπλα τους υπήρχαν απαξιωτικές λεζάντες.

Είχα δει παλιότερα ένα ντοκιμαντέρ για την έκθεση, αλλά προχτές διάβασα κάτι πολύ αστείο που μ’ έκανε να θελήσω να ψάξω το θέμα (έμμεσο αποτέλεσμα του ψαξίματος είναι και αυτό το ποστ). Ανάμεσα στους πίνακες της έκθεσης ήταν και μερικοί πίνακες του κορυφαίου ζωγράφου Πιετ Μοντριάν. Μετά από λίγο καιρό, ντροπιασμένοι οι «επιμελητές» της έκθεσης αναγκάστηκαν να αποσύρουν τους πίνακες του, όταν συνειδητοποίησαν ότι ο Μοντριάν δεν ήταν Γερμανός (αλλά Ολλανδός!)

Περισσότερα για την έκθεση (αλλά και μεγάλο μέρος της λίστας των καλλιτεχνών που οι πίνακές τους διαπομπεύτηκαν, - αλλά οι ίδιοι είχαν χειρότερη τύχη, κυνηγήθηκαν, φυλακίστηκαν, απολύθηκαν).

Έντεκα απ’ αυτούς [οι εικόνες μεγαλώνουν σε άλλο παράθυρο]


Kirchner-Street
Ernst Ludwig Kirchner

klee-paul-burg-und-sonne-1928-9700758
Paul Klee

Oskar_Kokoschka
Oskar Kokoschka

Kandinsky_white
Wassily Kandinsky

Emil_Nolde
Emil Nolde

Farbkreis_Itten_1961
Johannes Itten

hans richter
Hans Richter

044%20Max%20Ernst
Max Ernst

max beck
Max Beckmann

294px-Chagall_Bella
Marc Chagall

die_grosstadt
Otto Dix
------------------------------------

+μετά

800px-Degenerate-Hitler-Ziegler
Θλιβερά Φαντάσματα: Ο Αδόλφος Χίτλερ και ο Αδόλφος Ζίγκλερ επισκέπτονται την έκθεση στα εγκαίνιά της [19/7/1937].

*Τι έγινε μετά την έκθεση: Στους καλλιτέχνες.

Ο Max Beckmann δραπέτευσε απ’ τη χώρα τη μέρα των εγκαινίων της έκθεσης. Ο Ernst Ludwig Kirchner αυτοκτόνησε τον επόμενο χρόνο. Ο Max Ernst αυτοεξορίστηκε στην Αμερική με τη βοήθεια της Peggy Guggenheim. O Paul Klee κατέφυγε στην Ελβετία κι έζησε πολλά χρόνια εκεί αλλά ποτέ δεν κατόρθωσε να πάρει την Ελβετική υπηκοότητα εξαιτίας του στίγματος «Εκφυλισμένος Καλλιτέχνης». Ο Otto Dix παρέμεινε στη Γερμανία, κρύφτηκε στην εξοχή κι άρχισε να ζωγραφίζει όμορφα τοπία φύσης για να μην προκαλέσει τις Αρχές. Στον Emil Nolde η υπηρεσία Πολιτισμού απαγόρευσε να ξαναγοράσει υλικά ζωγραφικής.

Όσοι παρέμειναν στη Γερμανία απολύθηκαν και δεν τους επιτρεπόταν να διδάξουν πουθενά, ενώ δεν ήταν σπάνιες οι επιδρομές της Γκεστάπο στο σπίτι τους και οι έρευνες για το αν συνέχιζαν να ζωγραφίζουν «εκφυλισμένους» πίνακες. Αν και κανείς δεν καταδικάστηκε σε θάνατο, όσοι απ’ τους καλλιτέχνες ήταν Εβραίοι και δεν πρόλαβαν να ξεφύγουν κατέληξαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

*Τι έγινε μετά την έκθεση: Στους πίνακες.

Μετά το τέλος της έκθεσης οι πίνακες ξεδιαλέχτηκαν και πουλήθηκαν σε δημοπρασία στην Ελβετία. Πολλοί πίνακες αγοράστηκαν από μουσεία, άλλοι από ιδιώτες συλλέκτες. Υψηλόβαθμοι Ναζί κράτησαν μερικούς πανάκριβους πίνακες για τους εαυτούς τους (!). Τον Μάρτιο του 1939 από τους πίνακες μικρότερης αξίας που είχαν απομείνει, η Πυροσβεστική του Βερολίνου [the irony!] έκαψε πάνω από τέσσερις χιλιάδες έργα.

O Κόκκινος Στρατός (μετά την πτώση του Ναζισμού) ήταν ο πρώτος που μπήκε στη Γερμανία και βρήκε εκατοντάδες αριστουργήματα θαμμένα σε υπόγεια. Οι περισσότεροι εμφανίστηκαν δειλά-δειλά τα επόμενα χρόνια στο Ρωσικό Μουσείο Ερμιτάζ. Οι πίνακες αυτοί (που κοσμούν μέχρι και σήμερα τις λαμπερές αίθουσες του μουσείου στην Αγία Πετρούπολη) στα ταμπελάκια τους έχουν όνομα καλλιτέχνη, τίτλο έργου, χρονολογία κι από κάτω γράφουν απλώς: «ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΑΓΝΩΣΤΗ».

-

16 comments:

basik-ly said...

Κι όμως υπήρξε μια "αναβίωση" της έκθεσης από το Los Angeles County Museum of Art, που είχε έρθει στο Βερολίνο την Άνοιξη 1992.

greekgaylolita said...

Το ιστορικο timing ηταν ολιγον τι ατυχες για τους συμπαθεις καλλιτεχνες.Μια εποχη που εσβηνε,δημιουργια,ζωη,δρομοι που εφευγαν,ενας Αδολφος που κατευθυνοταν με δυναμη προς τον αποηχο της φρικης,καθως η νεα πραγματικοτητα ξετυλιγοταν..

enteka said...

ggl, οι σκηνές απ' το bent φοβερές

basik, την είχες δει? είχαν βάλει και τα απαξιωτικά σλόγκαν στους τοίχους?

Stratos Bacalis said...

Σύμπτωση που ανάμεσά τους ειναι τόσοι πολλοί αγαπημένοι μου?... Θα με είχαν ρίξει στην πυρά λέμε...

Chaca-Khan said...

ΦΟΒΕΡΟ!!

ci said...

Και μόλις προχθές έβλεπα τον Πιανίστα! Τhanks, enteka (για μια ακόμα φορά).

Nikos Fotakis said...

καλησπέρα. έχεις πρόσκληση για ένα ακόμα ηλίθιο μπλογκοπαίχνιδο: http://popoculture.blogspot.com/2008/02/blog-post_2415.html

basik-ly said...

Ναι, έχω και τον κατάλογο. Είχαν προσπαθήσει μάλιστα να κάνουν και μια σύγκριση των δύο εποχών. Πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά.

neutrino said...

απιστευτη και πραγματικα dada η φωτο με τον χιτλερ και τους ναζι και απο πισω σα λεζαντα το "nehmen sie Dada ernst! es lohnt sich"

nikisot said...

agapw kokoschka

Rodia said...

Ολοι αγαπημενοι... Μπραβο εντεκαρακι μου, ευχαριστω:-)
Η ειρωνεια ειναι οτι για πολλα χρονια το Βερολινο ηταν το σημαντικοτερο κεντρο μοντερνας τεχνης και σημερα ειναι η Λειψια! Εκει μαζευονται οι συλλεκτες σημερα απο ολο τον κοσμο και αγοραζουν, εκει χτυπα η καρδια του καινουργιου.

ritsmas said...

Μια πυρά μας αξίζει, εδώ που τα λέμε για να συνέλθουμε λίγο. Ειδικά εγώ.
σε φιλω και καλως σε βρήκα, φίλε μου
ριτς

Ιφιμέδεια said...

Ανεπανάληπτη ομήγυρις! Οϋτε επίτηδες να το έκαναν οι Ναζί.

Λατρεύω τον Nolde!

Anonymous said...

ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ


Συλλαλητήριο για τη Μακεδονία στη Θεσσαλονίκη, την Τετάρτη 5 Μαρτίου 2008, στο άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παραλία, στις 7 μ.μ., συγκαλεί το Ινστιτούτο Εθνικών και Κοινωνικών Μελετών «ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ», μετά από συνεδρίαση του Δ.Σ., υπό την προεδρία του Καθηγητή κ. Χρήστου Γούδη, για να απαντήσει στην επιχειρούμενη σκόπιμη παραχάραξη της Ιστορίας της Μακεδονίας, που προσβάλλει την ιστορική μνήμη των Ελλήνων και αποσκοπεί στην εθνική τους μείωση.

Το Δ.Σ. του Ινστιτούτου έλαβε αυτή την απόφαση μετά την κατάθεση των προτάσεων Νίμιτς και την απόρριψή τους από την συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού Λαού.

Ανεξάρτητα από τη στάση και την απόφαση της πολιτικής ηγεσίας και των οργάνων της, που ασκούν την εξωτερική πολιτική της χώρας, το Δ.Σ. του Ινστιτούτου «ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ» θεωρεί χρέος του να στρατευτεί με όλες τις υγιείς δυνάμεις του τόπου για την αντιμετώπιση της σαφούς επιβουλής, και να διατρανώσει την άρνησή μας να αποδεχθούμε ταπεινωτικές λύσεις για τη χώρα και το λαό μας.

ΣΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΟΛΟΥΣ!!!

Α, μπα? said...

μα και τι υποκρισία όμως, πρώτα τους στιγμάτισαν καλά καλά και μετά κράτησαν τα ακριβά
(αυτο το σχόλιο πάνω από μένα, τι άσχετο!:):))

deadendmind said...

"η Πυροσβεστική του Βερολίνου [the irony!] έκαψε πάνω από τέσσερις χιλιάδες έργα."

Fahrenheit 451 comes alive. Άραγε σε τι θερμοκρασία να καίγονται οι πίνακες;