.
*** Παρένθεση: εδώ και καιρό, όπως είχα ανακοινώσει απ' τον Μάιο, το enteka φιλοξενεί μόνο περιστασιακά αυτοβιογραφικά μίνι-διηγήματα. Κάτι που γίνεται αρκετά σπάνια - και έτσι θα συνεχίσει. Η υπόλοιπη (καθημερινή μάλιστα) ιντερνετική μου παρουσία είναι πια στο twitter και στο bits and pieces. Όπως είναι προφανές όμως, αντί να κλείσω το enteka θέλω να υπάρχει κι ας βρίσκω έμπνευση μόνο λίγες φορές το χρόνο: ο βασικός λόγος είναι πως έχει τεράστιο αρχείο θεμάτων (το ημερολόγιο του δεύτερου μισού της δεκαετίας μου των '00ς), έχει πλάκα - και είναι φτιαγμένο με αγάπη. ;)
---
Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων
Το τελευταίο πρωί στη Μαδρίτη ξυπνήσαμε νωρίτερα απ’ ό,τι έπρεπε και, κάνοντας αγώνα δρόμου, τρέξαμε στο Πράντο.
Οκτώ μέρες είχαμε μείνει στη Μαδρίτη και κάθε μέρα λέγαμε πως θα πηγαίναμε στο Πράντο, τη μία όμως είχε πολύ ήλιο και γιατί να κλειστούμε σ’ ένα μουσείο, την άλλη έβρεχε πολύ και πώς να πηγαίνουμε τώρα, την τρίτη χάσαμε το δωρεάν ωράριο, τη μέρα πριν να φύγουμε ήταν κλειστό.
Έτσι ο κλήρος έπεσε στο τελευταίο πρωί. Αν θέλαμε να πάμε, έπρεπε να ξυπνήσουμε απ’ τα άγρια χαράματα και, κουβαλώντας την πραμάτεια μας, να ζήσουμε μια στενά χρονομετρημένη περιπέτεια.
Ξέραμε πως το Πράντο ήταν γεμάτο με καλή τέχνη, πίνακες των σπουδαίων δασκάλων (πράγματα που θεωρώ κάπως βαρετά). Όμως ο λόγος της αγχωτικής επίσκεψής μας ήταν ένας και μοναδικός: να βρούμε την αίθουσα 56:Α, να πάμε δηλαδή εκεί που βρίσκεται το τρίπτυχο του Ιερώνυμου Μπος “The Garden of Earthly Delights”.
Όταν βιάζεσαι και φοβάσαι ότι θα χάσεις το αεροπλάνο, και τα φυλλάδια με οδηγίες στα αγγλικά έχουν εξαντληθεί (αν υπήρξαν ποτέ!), και οι φύλακες δεν βοηθούν καθόλου, και το 56 το βρίσκεις, το 56:Β το βρίσκεις άλλα το 56:Α που ψάχνεις είναι αναγκαστικά χωμένο κάπου και δε συνορεύει ούτε με το 55 ούτε με το 57, τότε λοιπόν το μόνο που σε νοιάζει είναι να τρέξεις και να σπρώξεις αγουροξυπνημένους επισκέπτες που άγνωστο γιατί ήθελαν να πάνε στο Πράντο στις 9 το πρωί.
Έτσι όπως τα είχαμε χρονομετρήσει, μπορούσαμε να διαθέσουμε πέντε περίπου λεπτά στο μουσείο, πριν φύγουμε τρέχοντας για να πάρουμε το μετρό για αεροδρόμιο. Και τα τέσσερα απ’ τα πέντε λεπτά είχαν περάσει στους δαιδαλώδεις διαδρόμους και στα δωμάτια με την εκνευριστικά μπερδεμένη αρίθμηση.
Οι θυσίες που είχαμε κάνει (κυρίως το πρωινό ξύπνημα, που όπως δήλωσε κάποιος πρόσφατα είναι η μάστιγα του αιώνα) μας έκαναν να επιμείνουμε και να δικαιωθούμε.
Ο Κήπος του Μπος είναι ένας πίνακας τόσο πυκνός που κοντεύει να σε τρελάνει. Παντού γίνεται κάτι και πόσο φαίνεται αυτό όταν τον κοιτάς μεγάλο και επιβλητιικό – κρεμασμένο σ’ έναν ολόκληρο τοίχο!
Όσες φορές κι αν είχα δει αυτό το αριστούργημα σε αντίγραφα, όσο κι αν είχα προσπαθήσει να εντοπίσω και να μελετήσω τις λεπτομέρειές του, τίποτα δεν με είχε προετοιμάσει για αυτό.
Τα μάτια μου έκαναν βιαστικά ζιγκ ζαγκ στον τεράστιο πίνακα, προσπάθησα να ρουφήξω όσες περισσότερες λεπτομέρειες μπορούσα, προσπάθησα να βιώσω την αφήγηση από αριστερά προς τα δεξιά, απόρρησα άλλη μια φορά με την εξωπραγματική φαντασία ενός ζωγράφου που είχε γεννηθεί το 1450 (και που ακόμα και σήμερα δεν ξέρουμε αν έπαιρνε ναρκωτικά και τι, αν ήταν παρανοϊκός, ή στην τελική πώς εμφανίστηκαν αυτές οι εικόνες στο μυαλό του).
Μέχρι να τελειώσει το ένα λεπτό που μπορούσαμε να διαθέσουμε, κι ενώ οι λέξεις 'μαγικά μανιτάρια' κουδούνιζαν στο μυαλό μου, χάθηκα για λίγο στις αλλόκοτες εικόνες...
Και μετά, το λεπτό τελείωσε (περιέργως μου φάνηκε πως κράτησε πολύ περισσότερο), τρέξαμε αριστερά-δεξιά ψάχνοντας την έξοδο, πέσαμε πάνω στο μαγαζάκι και αρπάξαμε ότι σχετικό βρήκαμε πρόχειρο -μεγεθυντικούς φακούς, σελιδοδείκτες, μαγνητάκια ψυγείου, καρτ ποστάλ με λεπτομέρειες του Κήπου- και πληρώσαμε κοιτώντας το ρολόι.
Και κρατώντας στα χέρια τα αναμνηστικά (και στα μάτια το μετείκασμα) ακολουθήσαμε τρέχοντας τα βέλη εξόδου, μπλεχτήκαμε στην πόρτα, ζητήσαμε συγνώμη από μια κυρία που ρίξαμε στο πάτωμα και ορμήξαμε έξω, στο πρωινό φως, ξανά, μαζί, χορτάτοι...
--
Έντεκα απ' τις χιλιάδες λεπτομέρεις
----------------------------
*Περισσότερα για το τρίπτυχο
**Κάθε μέρα Bits and Pieces, εδώ.
Posts
15 comments:
Το είχα δει και γω στο Prado πριν από 3 χρόνια και είχα πάθει την πλάκα μου! Μεγάλη ιδιοφυία ( ή παράνοια) ο τύπος!
Α, άξιζε προφανώς όλη η περιπέτεια! Κι αυτό όλο αποδεικνύει ότι πολλά από τα έργα που γνωρίζουμε βιβλιογραφικώς πραγματικά έχουν μιά άλλη γοητεία όταν τα βλέπουμε από κοντά.
Δεν έχουμε πάει Μαδρίτη δυστυχώς, αλλά θυμάμαι ακόμη το σοκ στην Μπρυζ και στις Βρυξέλλες από τον Μπος που κι εγώ τον αγαπώ πολύ!
(τι καλά που δεν ξεχνάς κι αυτό το αγαπημένο ιστολόγιο)
Με κάνει να θέλω να πάω Μαδρίτη , μόνο για αυτό.
Μοναδικό
Πολύ ωραία ιστορία! Ο πίνακας πρέπει να είναι καταπληκτικός από κοντά. Είναι φοβερός και από τις φωτογραφίες που τον βλέπουμε, πόσο μάλλον αν τον βλέπει κανείς live.
Είχα διαβάσει ένα βιβλίο που ο πίνακας έπαιζε πρωταγωνιστικό ρόλο -κατά κάποιο τρόπο. Το βιβλίο λέγεται: Ο αλγόριθμος της μελαγχολίας, και είναι του Carlo Frabetti. :)
ιερώνυμος για πάντα!
.
Κωνσταντίνε σ' ευχαριστώ πολύ :) Θα δω και το βιβλίο που λες...
αχιλλέα, όντως, ο μεγαλύτερος οραματιστής
vam33, θα μετανιώναμε πολύ αν είχαμε προτιμήσει δύο ώρες περισσότερου ύπνου...
ιφιμέδεια, ξέρεις τι άλλο ήταν καταπληκτικό; (το είδαμε τρέχοντας καθώς ψάχναμε την αίθουσα) O πίνακας Las Meninas του Velazquez - κι αυτός πολύ μεγαλύτερος απ' ό,τι θα τον περίμενε κανείς.
urban tulip, ακριβώς!
:)
Το έντεκα τα σπάει και πρέπει να ενεργοποιείται τακτικότερα. Κι άλλοι νοικοκυρευτήκανε, αλλά δεν παραμέλησαν τις ερωμένες τους. ;))
Μου θύμησες μια πρόμοια τρεχάλα στο Λούβρο. Έψαχνα απελπισμένος, λίγες ώρες πριν φύγει το τραίνο μου από την άλλη άκρη του Παρισιού, την αίθουσα των Φλαμανδών. Πάνω-κάτω, αριστερά-δεξιά, τίποτα! Να ρωτάω τους φύλακες, να ξανακοιτάω για χιλιοστή φορά το πλάνο και να μπερδεύομαι περισσότερο. Τελικά τους βρήκα, αλλά ήταν αργά. Εξάλλου είχα κολλήσει παραπάνω από το προβλεπόμενο στην αίθουσα της Περσέπολης (μαγεία, μαγεία!).
Λατρέυω Μπος, λατρεύω τον Κήπο.....δεν χορταίνεται.....όσα χρόνια και αν τον παρατηρώ...ελπίζω να τον δω και γω από κοντα....
nice :)
θα ήταν ωραία να κάτσουμε και να βρούμε πόσα εξώφυλλα δίσκων μας έχει δώσει το τρίπτυχο. με μια πρόχειρη ματιά στις φωτό σου βρήκα τρεις (dead can dance, celtic frost + αλλον έναν που δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος είναι :Ρ)
enteka, μια ακόμα όμορφη ιστορία, σ' ευχαριστούμε. Ένα θα πω, το "Ιερώνυμος Μπος" ήταν οι πρώτες λέξεις που έβαλα σε μηχανή αναζήτησης μόλις πρωτοέμαθα πως δουλεύει το ίντερνετ. Μακάρι να δω τον πίνακα και εκτός οθόνης.
Απίστευτο, ξεχνάς πόσο μεγάλος είναι ο πίνακας ακόμα κι αν τον έχεις δει ζωντανά, κοιτώντας τις απομονωμένες λεπτομέρειες το συνειδητοποιείς αναπόφευκτα με δέος.
(Χαριτωμένα αστείο ότι τρέξατε όλοι μαζί στο gift shop πριν φύγετε και σαρώσατε οτιδήποτε σχετικό με τον Κήπο. Τρόπαιο! χαχα.)
Δεν ξέρω το context της επίσκεψής σας, αλλά φαντάζομαι οτι μοιάζει κάπως με το δικό μας, στην τετραήμερη στη Μαδρίτη, επίσης ξυπνήσαμε -όσοι θέλαμε- τρέχοντας με τα σακίδια στην πλάτη το τελευταίο πρωί, και μετά κατευθείαν συναντήσαμε το υπόλοιπο γκρουπ στο αεροδρόμιο, και χάρη στον Μπος και σε misleading στο μετρό φάγαμε αρκετό βρίσιμο. Μου έχει μείνει ο πίνακας του Νταλί με τη γυναίκα που ακουμπάει με την πλάτη γυρισμένη στο παράθυρο που βλέπει τη θάλασσα. Όσο κι αν μ'αρέσει ο Νταλί, αυτός ο πίνακας με τρομάζει άσχημα για κάποιο λόγο αλλά προφανώς εκεί τον λατρεύουνε. Θυμάμαι οτι πριν τον δω ηθελημένα στο Πράντο τον συναντούσα με φρίκη όπου κι αν πήγαινα στην πόλη, σε κάθε εστιατόριο και καφέ, και τουαλέτες ακόμα, και στο ξενοδοχείο. σα να με κυνηγούσε.
ευχαριστώ πολύ για τα σχόλια
:)
ζωντανεύουν διάφορα πράγματα στη φαντασία μου διαβάζοντάς τα
Απο ότι ξέρω ο Μπος δεν έπασχε απο παρανοϊκή σχιζοφρενία αφού λειτουργούσε ολόσωστα στον κοινωνικό του περίγυρο και είχε αυτοσυντήρηση καλή αφού έζησε αρκετά χρόνια για την εποχή του. Ναρκωτικά δεν υπήρχαν στην Ευρώπη και ΕΙΔΙΚΑ στην Δυτική Βόρεια Ευρώπη.
Απλά ζούσε σε διαφορετικό τόπο, σε διαφορετικό χρόνο με διαφορετικές συνθήκες και ιδέες. Βρήκε μάλλον την δυνατότητα για ελεύθερη έκφραση και ορίστε το αποτέλεσμα. Δεν ξέρω απο βγαίνουν οι βλακείες ότι ήταν παρανοϊκός και τέτοια αστοιχείωτα πράγματα, αλλά το γεγονός είναι ένα. Ήταν εξαιρετικά εκκεντρικός δημιουργικός τύπος και εσωτεριστής.
Ακόμα και σήμερα κάτι περιέργο συμβαίνει. Πολλά πράγματα που ζωγράφισε είναι αναχρονιστικά όπως στυλοί και τύπου χαρτιών και δεν μπορούν να το εξηγήσουν.
Επίσης ζωγράφισε φανταστικά περίεργα συντριβάνια που δεν ακολουθούν την ανθρώπινη φαντασία για την αρχιτεκτονική που συνήθως βασίζεται σε προηγούμενες μορφές που παρουσιάζονται στην πραγματικότητα. Τα συντριβάνια μοιάζουν εξωγήινα και εξαιρετικά υπέροχα. Πολλά αρχιτεκτονικά στυλ όπως ο Brutalism ήταν εντελώς στεγνά σχέδια για την αποφυγή ακολουθίας προηγούμενων αρχιτεκτονικών στυλ με χαζό τσαπατσούλικο τρόπο. Ο Μπος δημιούργησε ένα πανέμορφο ολοκαίνουργιο αρχιτεκτονικό στυλ που δεν βασίζεται σε άλλη αρχαϊκή μορφή αρχιτεκτονική με τέλεια λεπτομερέστατο τρόπο και έκανε και επαλήθευση απο πάνω.
Όντως πολύ τρελός πίνακας...μακάρι να τον δω και "ζωντανά".Πριν χρόνια πήγα να δω πίνακες του Θεοτοκόπουλου και εβγαλα το συμπέρασμα ότι είναι εντελός διαφορετικό να το βλέπεις σε φωτογραφία σε σχέση με το πραγματικό έργο τέχνης.Το μέγεθος οι πινελιές η λεπτομέρεια κάνουν την διαφορά.
اكواد لينك
كاميرات مراقبة داخلية في أبوظبي
كاميرات مراقبة ليلية في أبو ظبي
Post a Comment